Digitale mogelijkheden

Op de polikliniek Oogheelkunde van het Radboud UMC werd dit voorjaar een interessante lezing gehouden over nuttige apps voor slechtzienden en blinden. Het leek ons interessant om eens te gaan praten met de spreker: Erwin Vogelaar. Daarom in deze rubriek dit keer geen interview over een specifieke oogaandoening maar over de digitale vindingen die het leven voor hen die eraan lijden kunnen vergemakkelijken.

Erwin Vogelaar (32) woont zoals je je dat voorstelt bij een specialist op het gebied van computers en automatisering. De computer staat op de meest prominente plek in zijn huiskamer. Hij studeerde journalistiek en religiewetenschappen. Uiteindelijk ging hij de journalistiek in en schreef hij onder andere voor het christelijke Nederlands Dagblad. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan: via computerspellen raakte hij zodanig geïnteresseerd in de wereld die daar achter schuilt dat hij er ten slotte zijn beroep van maakte. Hij test nu computerspellen en apps en schrijft daarover op onder meer Androidplanet.nl en iPhone.nl. Afgelopen voorjaar schreef hij over apps en aanpassingen speciaal voor slechtzienden en blinden.

Hoe kwam je op het idee?

Ik ben nogal enthousiast over allerlei uitvindingen en mogelijkheden en ik weet ook dat er veel mensen zijn die daar niet mee bekend zijn. Dus waarom zou ik hen niet op weg helpen met een aantal artikelen.

Noem eens zo'n belangrijke uitvinding.

Dat is, met stip, de iPhone! Toen die destijds op de markt kwam en veel mensen enthousiast waren, dachten mensen met een visuele beperking dat deze ontwikkeling niet voor hen was. Immers wat moet een blinde of slechtziende nou met een plat stuk glas zonder knoppen? Maar intussen heeft juist dit apparaat geweldige mogelijkheden.

Welke?

Het belangrijkste is de voice-over. In het instellingenmenu ga je naar Algemeen en vervolgens naar Toegankelijkheid. Als je dan de voice-over inschakelt vertelt een stem je precies wat er op je toestel staat en wat je moet doen om verder te komen. Het vergt wat oefening maar als je het onder de knie hebt, kun je er alles mee wat een ziende ook kan.

Nog meer tips?

Ook in het toegankelijkheidsmenu vind je de optie Zoomen. Die kun je gebruiken als vergrootglas en het werkt uitstekend. Als je moeilijk teksten kunt lezen kun je ook het lettertype en de grootte van de letters aanpassen, maar je kunt je ook laten voorlezen. En dan is er nog Siri, de assistent die je kunt inschakelen. Als je dan bijvoorbeeld roept: 'Siri wat voor weer wordt het vandaag?' hoor je het weerbericht.

En kan dat allemaal alleen maar op die dure iPhone?

Andere toestellen en besturingssystemen hebben ook wel mogelijkheden. Ik heb ze allemaal bestudeerd. Maar eerlijkheidshalve moet ik toch zeggen dat de iPhone voor slechtzienden en blinden gemakkelijker is en meer mogelijkheden heeft.

Welke handige apps zijn er?

Ik heb zeven apps, speciaal voor mensen met een visuele beperking bekeken en beschreven.  

Zo is er Envision All. Je richt de camera ergens op en dan vertelt de app je wat er te zien is. De app kan teksten, mensen en voorwerpen herkennen. Ook kun je laten beschrijven wat er in beeld te zien is of op welke kleur je wijst. Kosten: €4,99 per maand of €39,99 per jaar.

Twee andere handige apps: VO Calendar en VA Calendar zijn ontwikkeld in samenwerking met het expertisecentrum van Koninklijke Visio. Om ze te gebruiken worden via de voice-over alle teksten op het scherm uitgesproken. VO Calendar is heel overzichtelijk met grote letters en grote knoppen. Je kunt afspraken in de agenda zetten door ze in te spreken. Voor de iPad kost VO Calendar €10,99.

De VA Calendar is een agenda voor de iPad, dus niet voor de iPhone. Deze is vooral voor slechtzienden die moeite hebben met kleine letters. Ook het contrast kan worden aangepast. Prijs: €4,49.

TapTapSee. Hierbij tik je twee keer op het scherm om een foto te maken. Vervolgens neemt de app even tijd om 'na te denken' en vertelt je daarna wat er op de foto staat. TapTapSee is gratis.

Voor als het allemaal niet vanzelf gaat kun je de app Be MY Eyes gebruiken. In deze app kunnen zowel blinden als zienden zich registreren. De blinde kan dan hulp van zienden inroepen. Geregistreerde zienden in de buurt krijgen bijvoorbeeld een oproep om iemand te helpen in een lastige verkeerssituatie of om via een videogesprek te helpen bij iets wat moeilijk is als je niet kunt zien. 

Dan is er nog de eveneens gratis Earcatch. Via een koptelefoon vertelt deze app je wat er in een Nederlandse film gebeurt. Als je thuis de audiobeschrijving download, kun je de app ook in de bioscoop gebruiken.

Via Prizmo Go-Instant Tekst OCR kun je jezelf teksten laten voorlezen. Alle teksten zijn daardoor toegankelijk. De app werkt niet feilloos. Af en toe maakt de voorleesstem foutjes maar daar staat tegenover dat de app gratis is.

Ook gratis is de Seeing AI die je kunt vergelijken met Envision All. Ook een gemakkelijke app. Je wijst iets aan met je camera en de app vertelt wat er te zien is. Je kunt kiezen uit korte tekst, een document of de uitleg van een product via een streepjescode. Jammer genoeg spreekt de app alleen Engels en dan nog nauwelijks verstaanbaar.

Uit: De Stem van Grave, september 2018