Help mee!

Infectie door zoekgeraakte contactlenzen

In Nederland zijn ongeveer anderhalf miljoen mensen die contactlenzen dragen. Het gebruik ervan is veilig, al hebben contactlensdragers ten opzichte van niet-dragers wel veel meer kans op een hoornvliesinfectie. In absolute aantallen zijn dit vaak jongeren – die dragen ze nu eenmaal meer – maar relatief zijn het juist ouderen die een groter risico lopen. Doordat ze drogere ogen hebben, maar ook omdat bij hen uit vergeetachtigheid vaker een contactlens kwijtraakt in het oog. Aio oogheelkunde (oogarts in opleiding) Thole Floor (30), verbonden aan het Amsterdam UMC, legt uit welke behandelingen soelaas kunnen bieden en welke voorzorgsmaatregelen dit onheil kunnen voorkomen.

door John van Enckevort

Een contactlens die in je oog zoekraakt. Hoe kan dat gebeuren?

 In het algemeen is de belangrijkste oorzaak dat mensen vergeten dat ze contactlenzen in hebben. Bij jongeren vaak omdat ze wat onzorgvuldig zijn, omdat ze bijvoorbeeld vergeten om de lenzen ’s nachts uit te doen. Bij ouderen speelt vergeetachtigheid een nog grotere rol. Soms heeft iemand wel een vermoeden en komt dan zelf met een verhaal dat hij of zij misschien wel een contactlens vergeten is uit te doen. Maar soms hebben ze helemaal geen idee. Waar bevindt zo’n lens zich dan in het oog? Meestal verdwijnt een lens naar boven, onder het bovenooglid. Daar is op zich ruimte voor, die nog toeneemt naarmate mensen op leeftijd raken. Dan neemt het volume van vet in de oogkas namelijk verder af. Als de klachten van een patiënt niet in de richting van een achtergebleven contactlens wijzen en je er dus niet gericht naar zoekt, is het zeker mogelijk dat je ze niet vindt. Met mijn collega’s Ype Henry en Elke Kraal-Biezen heb ik in het Tijdschrift voor Geneeskunde de casus van een vrouw behandeld die, verdeeld over beide ogen, vijftien contactlenzen was zoekgeraakt. Er is van een andere vrouw, in Engeland, bekend dat er tijdens een staaroperatie in totaal zelfs 27 lenzen zijn aangetroffen, terwijl zij daar geen specifieke klachten over had.

Welke problemen kunnen zich voordoen wanneer een lens in het oog blijft zitten?

Verreweg het belangrijkste probleem dat kan ontstaan, is een infectie. Verschillende bacteriën, gisten, schimmels en parasieten kunnen zich in het oog nestelen. Dat kan tot slechtziendheid leiden. Er zijn in Nederland ongeveer anderhalf miljoen gebruikers van contactlenzen. Het gaat onvermijdelijk wel eens een keer fout, en dat kan vervelende consequenties hebben.

Maakt het nog verschil hoe lang een contactlens in een oog is blijven zitten?

Een infectie kan al na een dag optreden, maar in de regel is het wel zo dat de kans op schade toeneemt naarmate een of meerdere lenzen langer in het oog blijven zitten. Ouderen hebben daarnaast meer kans op infecties en ontstekingen, omdat ze sneller een droog oog hebben en een mindere traanlaag. Een laatste probleem is nog dat bij ouderen de gevoeligheid van hun ogen afneemt. Hierdoor merken ze een ontsteking of infectie vaak pas later, waardoor dus meer schade kan ontstaan.

Op welke manier wordt het geïnfecteerde oog vervolgens behandeld?

Bij een infectie van het hoornvlies dienen we druppeltjes antibiotica toe. Dat is meestal afdoende. Soms is de infectie echter zo hardnekkig, of is er al zoveel schade ontstaan aan het hoornvlies, dat een hoornvliestransplantatie noodzakelijk is.

Dat laatste was ook het geval bij de casus die u in het Tijdschrift voor Geneeskunde heeft beschreven. Kunt u daar wat meer over vertellen?

Het ging hierbij om een vrouw op hoge leeftijd die onbewust drie jaar lang heeft rondgelopen met vijftien vergeten contactlenzen in haar ogen. Hierdoor is er een ernstige hoornvliesontsteking ontstaan en zelfs een gat van twee millimeter in het hoornvlies. Het gat was te groot om spontaan te genezen of te hechten, er was direct een hoornvliestransplantatie nodig. Die verliep ongecompliceerd, maar haar zicht is wel blijvend aangetast. Daarnaast moet ze de rest van haar leven oogdruppels gebruiken.

Deze patiënte was hoogbejaard. Speelde dat mee bij de overweging voor het wel of niet uitvoeren van de operatie?

Nee. Een lekkend oog met een dergelijk groot gat in het hoornvlies houdt namelijk geen stand. Dan zou het oog onherroepelijk verloren gaan.

Op welke manier zijn ooginfecties te voorkomen?

Nogmaals: het gebruik van contactlenzen is in principe veilig. Op de tienduizend gebruikers zijn er jaarlijks twee tot vijf mensen die een infectie oplopen. Wat sowieso veel problemen voorkomt, is er hygiënisch mee omgaan. Dus altijd je handen wassen voordat je ze aanraakt om ze erin of eruit te doen. Het bakje schoonhouden. De lenzen altijd bewaren in contactlenzenvloeistof en nooit in kraanwater. Ze altijd uitdoen voordat je gaat slapen. Tot slot: daglenzen zijn logischerwijs hygiënischer dan maandlenzen.

Gelden voor oudere, wat vergeetachtige mensen nog speciale aanbevelingen?

Het is natuurlijk belangrijk dat, zoals de casus liet zien, bij huis- en oogarts bekend is dat iemand contactlenzen draagt. Verder zal de directe omgeving, de familie en/of de verzorgers, er bij iemand met bijvoorbeeld Alzheimer of sterke vergeetachtigheid elke avond op moeten toezien of de lenzen er echt uit zijn. Dat kan een extra last geven. Gelukkig is er voor de meeste mensen een  gemakkelijker alternatief: een bril. In Nederland zijn ongeveer anderhalf miljoen mensen die contactlenzen dragen. Het gebruik ervan is veilig, al hebben contactlensdragers ten opzichte van niet-dragers wel veel meer kans op een hoornvliesinfectie. In absolute aantallen zijn dit vaak  jongeren – die dragen ze nu eenmaal meer – maar relatief zijn het juist ouderen die een groter risico lopen. Doordat ze drogere ogen hebben, maar ook omdat bij hen uit vergeetachtigheid vaker een contactlens kwijtraakt in het oog. Aio oogheelkunde (oogarts in opleiding) Thole Floor (30),  verbonden aan het Amsterdam UMC, legt uit welke behandelingen soelaas kunnen bieden en welke voorzorgsmaatregelen dit onheil kunnen voorkomen.

Meer Oogaandoeningen

Deze website is drempelvrij