De hulp van een zichtbeschrijving
“Zelfinzicht geven, frustraties verminderen en acceptatie van wie je bent”, beschrijft Renske Janssen, orthopedagoog bij Koninklijke Visio, de weg naar zo’n zichtbeschrijving.
“Rennen Daniëlle!” Voor de 13-jarige speelster van basketbalvereniging Agathos in Raamsdonksveer klinkt het sein om zo snel als mogelijk om te schakelen van verdediging naar aanval. Het is een afspraak met haar teamgenoten. “In het begin had ik daar moeite mee en moest telkens zowat worden meegesleurd. Maar sinds ik het met mijn teamgenoten heb besproken, gaat het een stuk beter. Ook gooien ze de bal niet onverwacht of te hard. Ik zie de bal wel aankomen, maar toch houden ze rekening met me”, vertelt Daniëlle Keulemans.
Daniëlle heeft nystagmus, of ‘wiebelogen’ zoals ze het zelf noemt. Ze basketballt al een aantal jaren. Als het enige meisje in het team staat ze haar mannetje. Haar teamgenoten weten wat Daniëlle ziet – of juist niet ziet – van veraf of dichtbij. “Zonder bril zie ik van dichtbij weinig en veraf is het zicht soms wazig. Ik moet eerst focussen.” Moeder Joyce vult aan: “Daniëlle heeft het zelf uitgelegd aan haar trainer en teamgenoten, die komen nu ook spontaan met vragen.”
Spreekbeurt
Met hulp van een orthopedagoog van Visio maakte Daniëlle een zichtbeschrijving. In eerste instantie als ‘spreekbeurt’ voor haar klas op de basisschool. Na de presentatie durfden haar klasgenoten ineens allerlei vragen te stellen. “Waarom ik mijn hoofd soms iets omhooghoud? Mijn ogen moeten eerst focussen. Als ik moe ben duurt dat wat langer. Door omhoog te kijken, kan ik het beter zien. Dat doe ik automatisch.” Deze presentatie deed ze dit jaar nog een keer dunnetjes over op haar huidige middelbare school. “Ik had de tekst ondertussen wel wat aangepast.”
Dagelijks leven
Een zichtbeschrijving is onderdeel van de psycho-educatie binnen de begeleiding van Visio. Zeg maar de tips & tricks voor een slechtziende of blinde en hun omgeving om in het dagelijks leven met een visuele beperking om te gaan. Voor volwassen slechtzienden en blinden was er al langer zo’n beschrijving. Ongeveer tien jaar geleden pikte orthopedagoge Renske Janssen de methode op voor
kinderen en jongeren. “Al op jonge leeftijd is het belangrijk om te weten wat er met hun ogen aan de hand is. Wat zie ik anders? Waar heb ik moeite mee? Hoe kan ik geholpen worden? Door te snappen wat er is en het aan anderen kunnen uitleggen, geeft het zelfvertrouwen. Dit is wie ik ben en wat ik nodig heb”, omschrijft Renske de achterliggende gedachte.
Spelenderwijs
Het maken van een zichtbeschrijving of ‘folder’ gebeurt bij kinderen vanaf tien jaar. En gaat spelenderwijs in een drietal sessies. De beginfase is een variant van het spel ‘Wie ben ik’. Het kind vertelt over zijn of haar uiterlijkheden, over het gezin of over dingen die het leuk of minder leuk vindt. Maar ook persoonlijke kenmerken komen aan bod. Zijn ze vaak vrolijk of zo af en toe ook een tikje chagrijnig? “De antwoorden op deze vragen worden zoveel mogelijk door het kind zelf opgeschreven of getekend. Het is hún verhaal.”
Meer inspanning
Daarna gaat het de diepte in. Renske loopt langs de vragen die meer tijd vragen om te worden beantwoord: “Hoe zit een oog precies in elkaar? Hoe werkt het? Wat is de specifieke visuele beperking van het kind? Wat zien ze van dichtbij of veraf? De kinderen zijn al gewend aan minder zicht. Maar wat is voor een kind het verschil met iemand die goed kan zien? Dat is moeilijk voor te stellen.” Aan de hand van voorbeelden wordt dat duidelijk. “Door teksten te laten lezen waarbij het lettertype steeds kleiner wordt. Het lezen van het kind gaat dan steeds trager en stopt uiteindelijk. Vervolgens laten we zien dat een goedziende de tekst nog wel kan lezen. Dan is er verbazing, maar ook het besef bij het kind dat het lezen meer inspanning kost. Dat is soms confronterend”, zegt Renske.
Oplossingen of tips
De ‘folder’ wordt compleet gemaakt met oplossingen of tips voor de omgeving of voor de jongere zelf. Zo vraagt Daniëlle in de klas om een groter lettertype als ze de tekst niet kan lezen. Of ze pakt haar leesloep erbij. Op straat herkent ze mensen op afstand aan hun uiterlijk. ’s Avonds is dat wat moeilijker, maar dan is het handig als mensen haar naam roepen of iets dichterbij komen. “Maar dan moeten die mensen dat wel weten”, zegt Renske. “Een kind of jongere kan de zichtbeschrijving ook geven aan familie, leraren, trainers, buren of vriendinnen. Dan hoeft het verhaal niet voor de zoveelste keer te worden verteld.” Moeder Joyce Keulemans vertelt dat ze de zichtbeschrijving van haar dochter in eerste instantie zag als hulp bij een spreekbeurt. “Gaandeweg ben ik gaan inzien dat de voordelen veel breder zijn. Daniëlle legt nu zelf uit hoe haar ogen werken, wat er mis is en hoe anderen eventueel kunnen helpen. Dat vindt ze ook leuk om te doen. In het begin werd er veel over Daniëlle aan mij gevraagd. Dat is wel veranderd. En ik kan het nu zelf ook beter loslaten.”
Steun ons werk!
De steun van donateurs - uw steun - is onontbeerlijk voor ons werk: blinde en slechtziende mensen betere kansen bieden in de samenleving. Aanmelden als donateur kan via de button 'help mee' op deze website.
Meer nieuws
- Teken de petitie
- Stemmen voor Goedste Doel
- Voel het Nieuws
- Documentaire over Aysegül op 2Doc
- Escher voor blinden en slechtzienden
- De nieuwe editie van De Stem
- VIP-IT project
- Zintuigenbos Almere
- Tentoonstelling Beelden aan Zee
- Europese Para Kampioenschappen
- Vierdaagse Nijmegen
- 'Nog één week' opnieuw te zien
- Bloemencorso met audiodescriptie
- Toegankelijk Festival
- Honkbal voor mensen met visuele beperking
- 'Blindfluencer' nieuwe burgemeester Leiderdorp
- Tast- en luisterroute Ootmarsum
- Uniek Sporten Festival
- Rondleiding Beelden aan Zee
- Multisportdag Zichtbaar Sportief
- In de nieuwe editie van De Stem
- Voelboeken van Nijntje
- Baseball for the Blind
- Museum De Lakenhal lanceert audiotour
- Onderscheiding voor dhr. Peters
- Schilderen met licht
- Nooit meer alleen
- Blindendag Sweikhuizen
- Spektakel bij Visio Grave
- Camino Anders Bekeken
- Studenten ontwikkelen slijtvaste taststok
- Fonds voor talenten
- Audiodescriptie bij The Passion
- De Stem van Grave maart 2023
- Paralympische droom
- Voorstelling Vincent Bijlo
- Een passende stage of baan vinden
- Explosieve groei myopie
- Nog één week
- Oogfonds zoekt donateurs
- Be my eyes
- Audioboeken van Apple
- Zonder angst op de latten
- Hoe ik van de wereld viel
- Donkerslag
- Meer geld naar audiodescriptie
- Speciale rondleiding Beelden aan Zee
- De nieuwe Stem van Grave!
- Rondleiding door het Rijk der Fabelen
- Zandsculpturen aanraken
- Meer geld voor audiodescriptie
- Blinde acteurs in theaterstuk
- Rondleiding museum Beelden aan Zee
- Problemen bij reizen met de trein
- Tentoonstelling PrentenboekPlus
- OV Den Haag beter toegankelijk
- Oog voor een ander
- Open Dag Koninklijke Visio Nijmegen
- Multisportdag Groningen
- Een nieuwe draad spinnen
- Ervaren hoe het is om blind te zijn
- XXL inloop Visio Goes
- Speciale tribunes bij Vuelta
- Opmars van het luisterboek
- Speeltuin voor kinderen met een visuele beperking
- Earcatch-app
- Witte stok met verlichting?
- Koninklijke onderscheiding oogarts
- Rondleiding Rijksmuseum
- Toegankelijk theater
- EHBO cursus voor blinden en slechtzienden
- Imkerproject Oeganda
- Fotoboek Ranjani Nirosha
- Van koepel van blindenzorg naar Oogfonds
- Multisportdag
- Kamervragen over dalende arbeidsparticipatie
- Stem voor een verkeersplein!
- Guernica voelen
- Ik zou wel eens willen weten
- Sterren kijken met handen en oren
- Audiotour Museum Ons’ Lieve Heer op Solder
- Bewegingsspel Picoo wint prijs
- Tweede kamer iets toegankelijker
- Eerste Nederlandse opera met live audiodescriptie
- Open Dag Visio Grave
- Slimme rollator
- Braille op De Pier
- Amadou and Mariam & Blind Boys of Alabama
- Gemeenteraadsverkiezingen inclusief?
- Uitzending Klokhuis
- Omroep MAX is op zoek
- Corona en oogproblemen
- Braillepluim 2022 gaat naar KLM
- Geleidehond Yoko
- Te paard door Drenthe en Friesland
- Slechtziende studente in Netflixfilm
- Webwinkels slecht toegankelijk voor blinden
- Museum Het Schip wint RAAK stimuleringsprijs
- Leerling van Visio op tv bij Kindertijd
- Aandacht voor audiodescriptie
- Uitgave De Stem december
- Schip Ahoy! Een inclusief bordspel
- Hoe houd je afstand
- BringINsight
- Hersenimplantaat laat blinde vrouw weer zien
- Maak online kennis met Stichting KUBES
- Voelbare mode
- Spel spelen met een app
- Voorkom myopie
- KUBES beeldhouwweekend
- Mooi artikel in Brabeau
- Van dans tot DNA tijdens online Oogcongres 2021
- Succes voor Nederlandse Paralympiërs
- Designer wint prijs met speciale keukenspullen
- Mode kijken met je handen
- Multisportdag voor mensen met visusbeperking
- 12-jarige Corné Hermans schrijft boek
- Houd de lijn vrij
- Alles over zien in NEMO
- Samenleving nog steeds niet toegankelijk
- Kellogg's helpt slechtzienden met kleurcode
- Stadsmuseum Grave heropend
- RAAK Stimuleringsprijs heeft impact
- Soepverpakking met braille
- Documentaire Dark Rider
- Blindentuin Limburg
- Running blind
- ZieZo Beurs
- Zivver en Visio slaan handen ineen
- Sightguide als alternatief
- Lego met braillepuntjes
- Fouten in de stemmal
- Eerste gentherapie bij oogheelkundig patiënt
- De nieuwe Stem van Grave
- Stemmen met hulpmiddelen
- Geen voorrang vaccinatie
- Door mijn ogen
- Mobieltje met brailleschrift
- Step up study event
- KUBES gaat online
- Meesterwerken bekijken in een app
- Gentherapie tegen oogaandoening
- Hersenimplantaat
- Priesterwijding
- Toegankelijkheid apps
- Theaterstuk 'Blindness'
- Op zoek naar oplossingen
- Praatplaatjes bij kunstwerken
- Dag van de Witte Stok
- Museum Martena wint Raak stimuleringsprijs
- Genetische oorzaak retinitus pigmentosa
- Veilig in het verkeer
- Overheidswebsites nauwelijks toegankelijk
- Vakantieproject Visio
- RAAK Stimuleringsprijs
- Podcastfestival
- Sprekende geldautomaat
- Kunst met andere ogen
- Toegankelijk stemmen
- Kennisportaal Ushersyndroom gelanceerd
- Richtlijnen toegankelijk dagje uit
- Voorleesbril
- Apps zakken voor toegankelijkheidstest
- Multisportdag Lelystad
- Reizen met NS in Coronatijd
- Digitale toegankelijkheid
- Komt het Zien!
- Visiocast
- Afstand houden
- Voelbare maquette
- Half miljoen toegankelijke boeken
- Coronavirus
- Op de tast
- Oogfonds luidt noodklok
- Speciale kledinglijn voor blinden en slechtzienden
- Het gevaar van geluidloze voertuigen
- Toegankelijke treinreis voor iedereen
- Hoop voor Usher patiënten?
- Te weinig gehandicapten op tv
- Schilderweekend bij KUBES
- Vuurwerk
- Dansen is in!
- Eerste blinden-voetbalteam trapt af
- Zomerseizoen toegankelijk theater
- Tandemen door het Twentse land
- Rob Willers schrijft boekje
- Opening Beweegtuin in Vught
- Tentoonstelling Mijn GeZicht
- Zelfstudie Braille groot succes